przyroda

21 maj 2020

na Wyżynie Miechowskiej

botanizowanie

Nieświadomie na murawach kserotermicznych bywałam już wcześniej. Nieświadomie, bez wiedzy o tym, jakie zbiorowisko roślinne to może być. Świadomie pierwszy raz byłam sześć lat temu, gdy Tomasz zabrał mnie w miejsce na Wyżynie Miechowskiej, gdzie okazy obuwika pospolitego (wcale nie takiego pospolitego) układały się w wielobarwne dywany. Pamiętam ten dzień, dzień pełen zachwytu, bo przecież storczyki widziałam już wcześniej na łąkach przyleśnych, jednak zobaczenie obuwika pospolitego było moim marzeniem botanicznym i spełniło się ono po stokroć.
Teraz miejsce dobrze znane botanikom, fotografom przyrodniczym i pasjonatom przyrody odwiedzamy prawie, co roku, odkrywając je na nowo. A ja nie zwracam już uwagi tylko na bordowo – żółtą piękność, a na wiele innych okazów. Na tym właśnie polega nasze botanizowanie. Odkrywamy, poznajemy, uczymy się i podziwiamy piękno polskiej i europejskiej przyrody.

murawy kserotermiczne

„Zespoły murawowe o charakterze kserotermicznym padły w ogromnej większości ofiarą pługa i to, jak się zdaje, już w pierwszych okresach rolnictwa na naszych ziemiach. … Tylko tam, gdzie stromość zboczy lub płytkość i kamienistość gleby zdołały uchronić murawę przed zaoraniem, naturalna roślinność ocalała, lecz skład jej i tutaj zmienił się znacznie w następstwie wypasu, koszenia i wypalania traw”(Szafer, Zarzycki 1972). Stąd jedynie skrawki, jak małe wyspy pomiędzy polami uprawnymi, muraw pozostały nam jedynie do podziwiania i chronienia.

Ukształtowanie terenu, obecne działania na rzecz ocalenia muraw kserotermicznych (przycinanie krzewów i drzew czy wypas owiec), objęcie ich ochroną, to działania, które prowadzą do utrzymania tych małych fragmentów roślinności, która przywędrowała do nas trzema głównymi szlakami. Była rozsiewana przez wiatr i przez zwierzęta wypasane na tych terenach. Miejsca, o które obecnie dba wiele osób, by cieszyły nas i przyszłe pokolenia są warte poznawania, nie tylko w maju, gdy kwitną najpiękniejsze z kwiatów, czyli storczyki. Poniżej galeria wybranych okazów spotkanych na murawach kserotermicznych na Wyżynie Miechowskiej.

zawilec wielkokwiatowy

pięciornik siedmiolistkowy

szałwia łąkowa

storczyk blady

storczyk męski

storczyk kukawka

miłek wiosenny

przetacznik ząbkowany

krzyżownica zwyczajna

bibliografia

Aichele D., Golte-Bechtle M., Jaki to kwiat?, Warszawa, Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1984
Cwener A., Sudnik – Wójcikowska B., Rośliny kserotermiczne, Warszawa, MULTICO Oficyna Wydawnicza, 2012
Geoserwis mapy: serwis mapowy [online]. Polska. Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska [dostęp 21.05.2020 r.]. Dostęp w Internecie https://geoserwis.gdos.gov.pl/mapy/
Roślinność kserotermiczna na obszarach chronionych województwa małopolskiego, pod red. Loster S., Kraków, Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Krakowie, 2012
Piękoś – Mirkowa H., Mirek Z., Rośliny chronione, wyd. 3, Warszawa, MULTICO Oficyna Wydawnicza, 2018
Szata roślinna Polski, t.1., pod red. Szafera W., Zarzyckiego K., wyd. 2, Warszawa, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1972
Szlachetko D.L., Skakuj M., Storczyki Polski, wyd. 2, Poznań, Sorus, 1997
Przewodnik przyrodniczy – turystyczny – Wyżyna Miechowska, Kraków, Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Krakowie, 2017

INFORMACJE PRAKTYCZNE

Obszary Natura 2000 na Wyżynie Miechowskiej

  • Kalina Mała
  • Komorów – obecnie można obserwować wypas owcy olkuskiej na terenie ochronnym (druga połowa maja 2020 r.)
  • Poradów
  • Uniejów Parcele
  • Cybowa Góra
  • Kaczmarowe Doły
  • Chodów – Falniów
  • Giebułtów
  • Pstroszyce
  • Widnica
  • Grzymałów
  • Sławice Duchowne
  • i inne

W OKOLICY

  • Racławice
  • Rezerwat przyrody Kwiatówka – bogate w gatunki zbiorowisko leśne